Kira Geliri Elde Eden Mükellefler İçin Vergi Rehberi – 2023 Gelirleri

2023 takvim yılı gelirlerinin beyanına yönelik olarak, mükelleflerimizin yıllık gelir vergisi beyannamesini verirken yararlanmaları amacıyla hazırlanan Kira Geliri Elde Eden Mükellefler İçin Vergi Rehberi ve İnfografik yayınlandı.

GİRİŞ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir vergisine tabi gelir unsurları; ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan oluşmaktadır.

Bu Rehberde, 2023 takvim yılında sahip oldukları mal ve hakları kiraya verenlerin vergilendirilmesine yönelik olarak; kira gelirine konu mal ve haklar, vergiden istisna edilecek konut kira tutarı, iş yeri kira gelirinde beyanname verme sınırı, emsal kira bedeli uygulaması, beyan edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi, beyannamenin verilme zamanı, vergi tarifesi, ödenmesi gereken verginin hesaplanması ve ödeme kanallarına yönelik açıklamalar ve örnekler yer almaktadır.

Ayrıca, kira gelirine ilişkin beyannamenin önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulduğu 7/24 hizmet sunan Hazır Beyan Sistemi üzerinden hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde beyannamenin nasıl verileceği konularında açıklamalar yapılmıştır.

1. KİRA GELİRİ

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmekte olup bu gelirler belirli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

Kira gelirine konu mal ve hakların; sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesinden gelir elde eden kiracılar, gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellef kabul edilecektir.

2. KİRA GELİRİNE KONU EDİLEN MAL VE HAKLAR

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesine göre kira gelirine konu edilen mal ve haklar şöyledir:

— Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

— Voli mahalleri ve dalyanlar,

— Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,

— Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,

— Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,

— Telif hakları,

— Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,

— Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.

Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilecektir.

Kooperatiflerin Denetimi ve Tabi Olacakları Finansal Raporlama Çerçevesinin Belirlenmesi

Bilindiği üzere, 26/10/2021 tarih ve 31640 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7339 sayılı “Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Kanun”la 1163 sayılı “Kooperatifler Kanunu”nun (Kanun) 69’uncu maddesine “dış denetim” başlığı altında yeni hükümler eklenerek belirli kıstasları sağlayan kooperatif ve üst kuruluşları için dış denetim yaptırma yükümlülüğü getirilmiştir. İlgili Kanunu’nun 65’inci maddesine dayanılarak Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik” (Yönetmelik), 01/02/2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve Yönetmelik’te belirlenen şartları sağlayan kooperatiflerin dış denetime, ilgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen birlik ve merkez birliklerinin ise 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) ilgili hükümlerine göre bağımsız denetime tabi olacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS), Resmî Gazete’de yayımlanarak 1/1/2023 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girmiş olup, kapsam itibarıyla TTK’ya göre bağımsız denetime tabi olmayıp, diğer ilgili mevzuat uyarınca yaptırılacak bağımsız denetimlerde, gerçek ve tüzel kişi tacirlerin finansal tablolarında uygulayacakları bir finansal raporlama çerçevesidir. Öte yandan söz konusu şirketler hazırlayacakları finansal tablolarda KÜMİ FRS yerine, TFRS veya BOBİ FRS uygulamayı tercih edebileceklerdir.

İlgili Kanun ve Yönetmelik kapsamında dış denetime tabi olan kooperatifler ile dış denetimle yetkilendirilen birlik ve merkez birliklerinin finansal tablolarını hangi finansal raporlama çerçevesine göre hazırlayacakları konusunda yaşanan tereddütleri gidermek amacıyla bu duyuru hazırlanmıştır.

1. İLGİLİ MEVZUAT

2. DEĞERLENDİRME

Yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde konuyla ilgili olarak aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır:

1. Ticaret Bakanlığı tarafından çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslar dikkate alınarak belirlenen kooperatif ve üst kuruluşları dış denetime tabidir.

2. KÜMİ FRS, TTK’ya göre bağımsız denetime tabi olmayıp, diğer ilgili mevzuat uyarınca yaptırılacak bağımsız denetimlerde, gerçek ve tüzel kişi tacirlerin finansal tablolarında uygulayacakları bir finansal raporlama çerçevesidir.

3. Mevzuat kapsamında dış denetim kavramının bağımsız denetimden farklı bir kavram olarak ele alınması nedeniyle dış denetime tabi kooperatif ve üst kuruluşları tarafından finansal tabloların hazırlanmasında tabi oldukları mevzuatın uygulanması ve enflasyon düzeltmelerinin ilgili mevzuata göre yapılması gerekir. Bununla birlikte, dış denetime tabi kooperatif ve üst kuruluşlar tarafından TTK uyarınca hazırlanan finansal tablolarda, isteğe bağlı olarak KÜMİ FRS uygulanabilir.

4. İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen birlik ve merkez birlikleri, Kooperatifler Kanunu (ilgili mevzuat) uyarınca bağımsız denetime tabidir ve bu nedenle finansal tablolarının hazırlanmasında KÜMİ FRS’nin uygulanması ve KÜMİ FRS’nin 5.4 ilâ 22.3 paragrafları uyarınca da enflasyon düzeltmelerinin yapılması gerekir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

EK: KOOPERATİFLERİN DENETİMİ VE TABİ OLACAKLARI FİNANSAL RAPORLAMA ÇERÇEVESİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARAR AĞACI

1 TTK’nın 124 üncü maddesi uyarınca ticaret şirketleri. kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden oluşmaktadır.

2 Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik’in 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi uyarınca faal kooperatifler. 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 81’ınci maddesine göre dağılmayan kooperatif ve üst kuruluşlarını ifade etmektedir.

Vergi Mevzuatı Yönünden Bağış ve Yardımlar Rehberi

2023 takvim yılı gelirlerinin beyanına yönelik olarak mükelleflerimizin yıllık gelir vergisi beyannamesini verirken yararlanmaları amacıyla hazırlanan Vergi Mevzuatı Yönünden Bağış ve Yardımlar Rehberi ve İnfografik yayınlandı.

Kaynak: GİB

Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı

Bağımsız Denetime Tabi Sektör Verileri ve Bu Verilere İlişkin Finansal Analiz Oranları Güncellendi

DUYURU

KONU: Bağımsız Denetime Tabi Sektör Verileri ve Bu Verilere İlişkin Finansal Analiz Oranlarının Güncellenmesi

Bağımsız denetime tabi şirketlerin finansal tablolarının elektronik ortamda işlenerek finansal analizlerde kullanılması amacıyla 2019 yılından itibaren bağımsız denetim kuruluşları ve denetçiler, bağımsız denetim raporu bildirimleriyle birlikte, finansal tablolara ait excel dosyalarını Kurumumuza Elektronik Finansal Raporlama (EFR) Sistemi kapsamında iletmeye başlamışlardır.

Söz konusu sistem aracılığıyla bağımsız denetim kuruluşları ve denetçiler tarafından Kurumumuza raporlanan 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ait finansal veriler, kontrollerden geçirilerek, NACE (Avrupa Topluluğu’ndaki Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması) Rev.2 kodlama sistemine göre belirlenmiş olan 22 Ana ve 272 Alt sektöre uygun bir biçimde oluşturulan finansal tablolar (Finansal Durum Tablosu, Kâr veya Zarar Tablosu ve Nakit Akış Tablosu), Kurumumuza ait çalışmaları devam etmekte olan “Finansal Analiz Platformu (FinAP)” projesi aracılığıyla “Bağımsız Denetime Tabi Sektör Verileri” başlığıyla Kurumumuz internet sitesinde yayımlanmaktadır.

Bağımsız denetime tabi olan şirketlere ilişkin finansal tabloların toplulaştırılarak oran analizi  yapılması ve analiz sonucunda şirketlerin zayıf ve güçlü yanlarını, hedeflerine ulaşıp ulaşmadıklarını, faaliyet gösterdikleri sektör içerisindeki konumlarını kolaylıkla görebilmelerini ve performans değerlendirmelerini daha sağlıklı yapabilmelerini sağlamak amacıyla,  ana ve alt sektörlere ilişkin yıllar itibarıyla finansal analiz oranları (kârlılık analizi, devir hızı analizi, likidite analizi ve finansal yapı analizine ilişkin ortalama oranlar) da yayımlanmaktadır.

Bahse konu sektör verileri ve bunlara ilişkin finansal analiz oranları, 2022 yılı verilerinin FinAP’a aktarılmasıyla beraber güncellenmiştir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Kaynak: KGK

Diğer Kazanç ve İratların Vergilendirilmesi Rehberi – 2023 Gelirleri

2023 takvim yılı gelirlerinin beyanına yönelik olarak mükelleflerimizin yıllık gelir vergisi beyannamesini verirken yararlanmaları amacıyla hazırlanan Diğer Kazanç ve İratların Vergilendirilmesi Rehberi yayınlandı.

Kaynak: GİB

Mevzuatın Adı: İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ (İhracat: 2017/4)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (İhracat: 2024/1)

16 Şubat 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32462

Ticaret Bakanlığından:

MADDE 1- 18/5/2017 tarihli ve 30070 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ (İhracat: 2017/4)‘in 1 inci maddesinde yer alan “İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar” ibaresi “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 2- Aynı Tebliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan” şeklinde değiştirilmiş, “uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya” ibaresi ile aynı bendin (1) numaralı alt bendinde yer alan “uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, aynı fıkranın (c) bendinde yer alan “Tebliğ” ibaresi “27/1/2005 tarihli ve 25709 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ (İhracat: 2005/2)” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 3- Aynı Tebliğin 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(2) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren vergi, resim ve harç istisna belgesi almak için Bakanlığa yapılan başvurularda, faaliyet konusu işin ihale tarihinin 9/8/2016 tarihinden önce olduğunun tevsik edilmesi durumunda, ilgili başvuruya istinaden işbu Tebliğin yürürlük tarihinden önceki mevzuat hükümleri çerçevesinde belge tanzim edilir.”

MADDE 4- Aynı Tebliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“7491 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin hüküm

GEÇİCİ MADDE 7- (1) Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla bu Tebliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikler, 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun yayım tarihi olan 28/12/2023 tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanır. İhaleye çıkılma tarihi olarak, ilan yapılan ihalelerde ilan tarihi, ilan yapılma zorunluluğu olmayan ihalelerde ise ihaleye davet tarihi esas alınır.”

MADDE 5- Aynı Tebliğin Ek-1’inin 9 numaralı maddesinde yer alan “, ihalenin pazarlık usulü ile gerçekleştirildiği durumlarda ihaleye davet edilen firma listesi” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, Ek-3’ünde yer alan “EKONOMİ BAKANLIĞI” ibaresi “TİCARET BAKANLIĞI” şeklinde ve Ek-4’ü ekteki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 6- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 7- Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

Eki için tıklayınız

Mevzuatın Adı: İhracat ve Diğer Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:1)

16 Şubat 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32462

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

MADDE 1- 18/5/2017 tarihli ve 30070 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat ve Diğer Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulama Genel Tebliğinin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan” şeklinde değiştirilmiş, “uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya” ibaresi ile aynı bendin (i) alt bendinde yer alan “uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 2- Aynı Tebliğin 6 ncı maddesinin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(7) 28/12/2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 20 nci ve 25 inci maddeleri ile sırasıyla, 488 sayılı Kanunun ek 2 nci ve 492 sayılı Kanunun ek 1 inci maddelerinde yapılan değişikliğe istinaden Tebliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile aynı bendin (i) alt bendinde yapılan değişiklik, 7491 sayılı Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca, Kanunun yayımı tarihi olan 28/12/2023 tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanır. İhaleye çıkılma tarihi olarak, ilan yapılan ihalelerde ilan tarihi, ilan yapılma zorunluluğu olmayan ihalelerde ise ihaleye davet tarihi esas alınır.”

MADDE 3- Bu Tebliğ 28/12/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

30.12.2023 tarihli ve 32415 sayılı (2. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 555 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile kazançlarını işletme hesabı esasına (zirai işletme hesabı dâhil) göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı mükellefler enflasyon düzeltmesi yapamazlar. Ancak, amortismana tâbi iktisadi kıymetlere ilişkin düzeltilmiş tutarları üzerinden amortismana tâbi tutabilirler. Söz konusu düzenleme kapsamında Sabit Kıymet Ek Maliyet gider kayıt alt tür seçeneğine “Sabit Kıymet Enflasyon Düzeltme Farkı”, Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler, İndirilecek Giderler, Serbest Meslek Kazancına Ait Giderler ve Diğer Hasılat kayıt alt tür seçeneklerine ise “Enflasyon Düzeltme Farkı” alt türü eklenmiştir.

Kaynak: Defter Beyan Sistemi/GİB