7518 sayılı SPK’da Değişiklik – Kripto Varlıklar

02 Temmuz 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32590

Kanun No: 7518

Kabul Tarihi: 26/06/2024

MADDE 1- 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesine aşağıdaki bentler eklenmiştir.

“aa) Cüzdan: Kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamaları,

bb) Kripto varlık: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıkları,

cc) Kripto varlık hizmet sağlayıcı: Platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dâhil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşları,

dd) Platform: Kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştirildiği kuruluşları,

ee) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,”

MADDE 2- 6362 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.

“Kurul, sermaye piyasası araçlarının bu madde hükümlerine göre kayden ihraç edilerek MKK tarafından izlenmesi yerine, kripto varlık olarak ihracına ve bunların oluşturulup saklandıkları kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ilişkin esaslar belirleyebilir. Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracı hâlinde; hakların izlenmesi, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde, bunların oluşturulup saklandıkları elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır. Kurul, bu elektronik ortamdaki kayıtlarla MKK sistemi arasında entegrasyon sağlanmasını zorunlu tutabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.”

“Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklara ilişkin hükümler

MADDE 35/B- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Kuruldan izin alınması zorunlu olup, bunlar münhasıran Kurulca belirlenecek faaliyetleri yerine getirir. Bunların kuruluşlarına ve faaliyete başlamalarına, ortaklarına, yöneticilerine, personeline, organizasyonuna, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına, pay devirlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasına ilişkin esaslar ile faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslar Kurul tarafından belirlenir. Pay devirlerinde Kurul izninin alınması zorunludur. Bu fıkra uyarınca yapılan düzenlemelere aykırı olarak gerçekleştirilen devirler pay defterine kaydolunmaz ve bu hükme aykırı olarak pay defterine yapılan kayıtlar hükümsüzdür.

(2) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak, önlemleri almak ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturmakla yükümlüdür. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına ve/veya faaliyete başlamalarına Kurulca izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında TÜBİTAK’ın belirleyeceği kriterlere uygunluk aranır.

(3) a) Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının;

1) 2004 sayılı Kanun veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,

2) Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması,

4) Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca işlem yasaklı olmaması,

5) Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması,

6) Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması,

şarttır.

b) Yönetim kurulu üyelerinin ve yönetim kurulu üyesi olmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcıyı temsile yetkili kişilerin bu fıkranın (a) bendinde yer alan mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur.

c) Kripto varlık hizmet sağlayıcının dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkını haiz olan veya şirket esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme şeklinde temsil edilme hakkına sahip olan gerçek kişilerin (a) bendinde yer alan şartları taşımaları zorunludur.

d) Kripto varlık hizmet sağlayıcının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip gerçek ve tüzel kişi ortakları ile (ç) bendinde belirtilen ortakların, (a) bendinin (5) numaralı alt bendi hariç olmak üzere, (a) bendinde belirtilen nitelikleri kaybetmeleri hâlinde, sahip oldukları payları (a) bendinde belirtilen şartları sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekir. Söz konusu süre içinde devredilecek paylara düşen oy haklarının kimlerce ve nasıl kullanılacağı Kurul tarafından belirlenir.

(4) Platformlar üzerinden kripto varlıkların alınıp satılmasına ve ilk satış ya da dağıtımının yapılmasına; kripto varlıkların takasına, transferine ve saklanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından düzenlenir.

(5) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları bu Kanunda atıf yapılan hükümler dışında bu Kanunun diğer hükümlerine tabi değildir. Bu madde ile 35/C ve 99/B maddelerinde düzenlenip açıklık bulunmayan ya da uygulamanın yönlendirilmesi gereken hususlarda bu Kanunun 128 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında Kurul düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak uygulamayı düzenlemeye ve yönlendirmeye yetkilidir. Bu madde ile 35/C ve 99/B maddeleri uyarınca Kurulca bankalara yükümlülük getirecek düzenlemeler için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüşü alınır.

(6) Sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklara ilişkin olarak düzenleyici işlemler tesis etmek, özel ve genel nitelikte kararlar almak ve tedbir ve yaptırım uygulamak konusunda Kurul yetkilidir. Kurul, sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklar dışında, dağıtık defter teknolojisinin veya benzer bir teknolojik altyapının geliştirilmesi suretiyle oluşturulan, değeri bu teknolojiden ayrıştırılamayan nitelikte olan kripto varlıkların satış ya da dağıtımının, Kanunun sermaye piyasası araçlarıyla ilgili hükümlerine tabi olmaksızın platformlar nezdinde yapılabilmesi konusunda esaslar belirleyebilir. Bu esaslara tabi olacak kripto varlıkları belirleme aşamasında teknik kriterler açısından değerlendirme yapmak üzere TÜBİTAK’tan ya da bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurumlarından teknik rapor isteyebilir. Bu kapsamda bir kripto varlığın teknolojik özelliklerinin uygun görülmesi ve bunların satış ya da dağıtımına izin verilmesi bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmez. Bu kripto varlıkların satış ya da dağıtımının yapılması suretiyle halktan para toplayanlar ile bunlara fon sağlayanlar arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabidir. Bu işlemler sırasında Kurulca belirlenecek şekilde hazırlanan ve ilan edilen her türlü bilgilendirme dokümanını imzalayan gerçek ve tüzel kişiler bu dokümanlarda yer alan yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan müteselsilen sorumludur.

(9) Kripto varlıklarla yapılan her türlü işleme ilişkin 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri saklıdır.

(10) Kripto varlıkları konu edinen rehin sözleşmelerine, 20/10/2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uygulanmaz.”

MADDE 4- 6362 sayılı Kanuna 35/A maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ve kripto varlıkların transfer ve saklanmasına ilişkin esaslar

MADDE 35/C- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bunlarda işlem yapmak isteyen müşteriler arasında imzalanan sözleşmeler, yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulabilir ve buna ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir. Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcılarla müşterileri arasında sözleşmelerin düzenlenmesine, kapsamına, değiştirilmesine, ücret ve masraflara, sözleşmenin sona ermesine ve feshine ve bu sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgari hususlara ilişkin belirlemeler yapabilir. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerine karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme şartı geçersizdir. Platformlar müşterilerinin işlemlerine ilişkin itirazlarını ve şikayetlerini etkin şekilde çözecek dâhili mekanizmalar kurmakla yükümlüdür. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları müşterilerin kimliklerini, 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri kapsamında tespit etmekle yükümlüdür.

(2) Platformlarca kendi nezdlerinde işlem görecek veya ilk satış ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı listeleme prosedürü oluşturulması zorunlu olup, bu konuda Kurul tarafından ilke ve esaslar düzenlenebilir. Belirlenecek ilke ve esaslarda, TÜBİTAK’ın ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak kripto varlıkların teknolojik özelliklerine ilişkin teknik kriterlere yer verilebilir. Bir kripto varlığın platformlarca listelenmiş olması bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmez.

(3) Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşur. Kurulca yurt dışı piyasalarda yaygın olarak işlem gördüğü değerlendirilen ve fiyatı yurt dışı piyasalarda da oluşan kripto varlıklara ilişkin işlemler hariç olmak üzere, platformlarda gerçekleştirilen makul ve ekonomik bir gerekçeyle açıklanamayan ve platform nezdindeki işlemlerin güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemlere ilişkin bu Kanunun 104 üncü maddesi hükümleri uygulanır. Platformlar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esaslarını belirler, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurar ve her türlü önleyici tedbirleri alır. Platformlar nezdlerinde gerçekleştirilen piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlere ilişkin olarak tespitleri yapmak, bu nitelikteki eylem ve işlemleri gerçekleştiren hesapların kısıtlanması, durdurulması ve kapatılması dâhil olmak üzere gerekli tedbirleri almak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak Kurula bildirmekle yükümlüdür.

(4) Platformlar ile bunların müşterileri arasındaki ilişkiler ve platformlarda gerçekleştirilen işlemler nedeniyle taraflar arasında oluşan uyuşmazlıklar genel hükümlere tabidir. Platformlara Kurul tarafından faaliyet izni verilmiş olması, işlemlerin kamunun güvencesi altında olduğu anlamına gelmez. Kripto varlıklar bu Kanunun 82 nci maddesinde düzenlenen yatırımcı tazmin hükümlerine tabi değildir.

(5) Müşterilerin kripto varlık transferlerinin gerçekleştirildiği cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleştirildiği hesaplara ilişkin kayıtlar kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde tutulur. Tüm işlem kayıtlarının bütünlüğü, doğruluğu ve gizliliği sağlanır. Müşterilerin kripto varlık transfer işlemlerinde Kurul ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemelere uyulur. Bu düzenlemelerde transfer mesajlarında gönderici ve alıcıya ilişkin olarak yer alması öngörülen bilgi ve veriler kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yine düzenlemelerde belirlenen sürelerde güvenli bir şekilde gönderilir. Bu amaçla dağıtık defter teknolojisi, başkaca bağımsız bir mesajlaşma platformu veya uygulama ara yüzü gibi mesajlaşmaya imkân veren yazılım uygulamaları ve teknolojik araçlar kullanılabilir.

(6) Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esastır. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunludur. Bankalar nezdinde saklanan kripto varlıklar ile müşterilere ait bu kapsamdaki nakitler 5411 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde düzenlenen mevduat ve katılım fonunun sigortalanması hükümlerine tabi değildir. Kurul, her bir kripto varlık için veya bunların dayandığı teknolojik özellikler ya da kripto varlıkların nitelik ve nicelikleri kapsamında saklama konusunda ayrı esaslar belirlemeye yetkilidir.

(7) Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcıların mal varlığından ayrı olup, kayıtlar da bu hükme uygun olarak tutulur. Müşterilerin her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde bulunan nakit ve kripto varlıkları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasına dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından müşteri nakitlerinin bankalarda tutulmasına ilişkin olarak bu Kanunun 46 ncı maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları kripto varlık hizmet sağlayıcıları bakımından da uygulanır.

(8) Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.

(9) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları yayın, ilan, reklam ve duyurular ile her türlü ticari iletişimle ilgili olarak Kurulca belirlenen esaslara uyar.

(10) Kripto varlık hizmet sağlayıcılara icra edecekleri faaliyetleri gösteren yetki belgesi verilir. Bankalar için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun uygun görüşü aranır.”

MADDE 5- 6362 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(7) Bankalar nezdinde tutulmakta olan müşteri nakitlerinin ilgili yatırım kuruluşu müşterileri için açılacak olan münferit hesap veya hesaplarda, yatırım kuruluşunun kendi nakit varlığından ayrı olarak izlenmesi esastır. Müşteri hesaplarının bankalarda nemalandırılmasına ilişkin esaslar Kurulca belirlenir. Müşteri hesapları kredi teminatı olarak gösterilemez, bu hesaplar üzerinde yatırım kuruluşu lehine blokaj, rehin ve benzeri takyidat tesis edilemez. Bankaların bu kapsamdaki sorumluluğu yatırım kuruluşlarınca yapılan bildirimlerle sınırlıdır. Bu hesaplarda bakiyesi yer alan müşterilerle ilgili tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran ilgili yatırım kuruluşuna bildirilir ve yatırım kuruluşu tarafından yerine getirilir.

(8) Yatırım kuruluşlarınca müşteri nakitleri için bankalar nezdinde açılan hesaplar banka muhasebesinde ayrı bir hesapta izlenir. Bankalar yatırım kuruluşu müşteri nakitlerinin kaydedildiği hesaplara ilişkin olarak Kurulca belirlenen şekilde ve sıklıkta Kurula bildirim yapmak zorundadır. Bu yükümlülük Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Kurula tahsis edilen bir sistem yoluyla da yerine getirilebilir.”

MADDE 6- 6362 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin birinci fıkrasına “sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlardan Kurulca uygun görülenler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile kitle fonlama platformları ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 7- 6362 sayılı Kanunun 99 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde ve dördüncü fıkrasında yer alan “Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili internet sitesine erişimi engeller” ibaresi “internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilir. Karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir” şeklinde değiştirilmiştir.

“(3) İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin, internet aracılığı ile yürütüldüğü tespit edildiğinde; internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilir. Karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir.”

MADDE 8- 6362 sayılı Kanuna 99 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler

MADDE 99/A- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcıların hukuka aykırı faaliyet ve işlemlerinde uygulanacak tedbirler için bu Kanunun 96 ncı maddesi; izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde uygulanacak tedbirler için bu Kanunun 99 uncu maddesi; izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunanların ilan, reklam ve açıklamaları ile her türlü ticari iletişimlerine ilişkin olarak bu Kanunun 100 üncü maddesinin birinci fıkrası hükümleri uygulanır. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılır. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı hâlinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir. Faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilir.

(2) Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği veya kısa sürede yerine getiremeyeceği ya da bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu ya da mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti hâlinde, üç ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya; faaliyet yetkilerini kaldırmaya; sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların imza yetkilerini sınırlamaya veya kaldırmaya yetkilidir. Bu fıkra uyarınca faaliyetleri geçici olarak durdurulan kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bu Kanunun 97 nci maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır.

(3) Aşağıdaki hâllerde Kurul internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verir. Karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir.

a) Kurulca belirlenen esaslara ya da yasaklara aykırı olarak internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi

b) Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi

c) İzin alınmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin internet aracılığıyla yapıldığının Kurulca tespit edilmesi

(4) Üçüncü fıkranın (a) bendi saklı kalmak kaydıyla, Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti hâlinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilir, kanuna aykırı belgeleriyle, ilan ve reklamları toplatılabilir. Söz konusu işlemler mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafından yerine getirilir.”

MADDE 9- 6362 sayılı Kanuna 99 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlık hizmet sağlayıcıların denetimi ve uygulanacak yaptırımlar

MADDE 99/B- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcıların bu Kanuna ve ilgili mevzuata uygunluğunun denetimi konusunda Kanunun 88 inci, 89 uncu ve 90 ıncı maddeleri uygulanır. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların bu Kanuna ve ilgili mevzuata uygunluğunun denetiminde Kanunun 88 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca belirlenen yetkiyi haiz olarak Kurul personeli ile birlikte denetim faaliyeti icra etmek ya da kendi düzenlemelerinin imkân verdiği şekilde denetim faaliyeti yürütenlere teknik destek verecek şekilde meslek personeli olma şartı aranmaksızın nezaret etmek üzere Kurulun talebi üzerine bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurumlarından bu kurum ve kuruluşların onayı ile personel görevlendirilebilir. Bu Kanun uyarınca görevlendirilenler bakımından da Kanunun 89 uncu, 90 ıncı, 111 inci ve 113 üncü maddeleri uygulanır.

(2) Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi sistemleri bağımsız denetimi Kurulca ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılır. Bilgi sistemleri denetimine ilişkin ilave usul ve esaslar TÜBİTAK ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Kurulca belirlenir. Kurul personeli ve bu maddenin birinci fıkrası kapsamında görevlendirilen diğer personel, Kurulca belirlenecek program çerçevesinde yetkili kuruluşlar tarafından yapılacak bilgi sistemleri denetimlerinin her aşamasına, denetçi bağımsızlığı ilkesini zedelemeksizin izleyici sıfatı ile eşlik edebilir. Bu şekilde denetime katılanlar bağımsız denetim kuruluşlarının ulaştığı denetim sonuçlarıyla ilgili bir sorumluluk taşımaz ve yetkili kuruluşun bilgi birikimini şahsına veya bir başka yetkili kuruluşa çıkar sağlamak için kullanamaz.

(3) Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumludur. Zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun 110/B maddesi uygulanır.

(4) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından 6098 sayılı Kanunun 71 inci maddesi kapsamında sorumludur. Kayıpların kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre kayıplar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun 110/B maddesi hükümleri uygulanır. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem/transfer yapılamaması hâlleri ve benzeri hâllerde ortaya çıkan zararlar bu fıkra kapsamında değerlendirilmez.

(5) Kanunun 35/B ve 35/C maddelerine ya da Kurulca yapılacak düzenlemelere aykırı fiillerde bulunanlara bu Kanunun 103 üncü ve 105 inci maddeleri uyarınca idari para cezası uygulanır.

(6) Kripto varlık hizmet sağlayıcıları hakkında bu Kanunun 111 inci, 112 nci, 113 üncü ve 115 inci maddeleri uygulanır. Bu Kanunun 35/B maddesinin altıncı fıkrası kapsamında sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklar dışında Kurulca esasları belirlenmesi öngörülen kripto varlıkların bu Kanuna ve ilgili düzenlemelere aykırı şekilde satış ya da dağıtımının yapılması hâlinde Kanunun 91 inci ve 92 nci madde hükümlerinde öngörülen tedbirler uygulanabilir. Söz konusu aykırılıklarda Kanunun 109 uncu maddesinde öngörülen yaptırımlar uygulanır.

(7) Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Nakit ve kripto varlıkların bilişim sistemleri vasıtasıyla sorgulanması ve elektronik ortamda haczi hakkında 2004 sayılı Kanunun 78 inci maddesi uygulanır. 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilecek alacaklar için de bilişim sistemleri vasıtasıyla sorgulama yapılabilir ve elektronik ortamda haciz tatbik edilebilir. Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara adli makamlarca el konulması hâlinde, el konulan varlıkların Kurulca yetkilendirilmiş saklama hizmeti sağlayan kuruluşlar nezdinde oluşturulan cüzdanlarda muhafazası için gerekli tüm işlemler adli makamlarca tesis edilir.”

MADDE 10- 6362 sayılı Kanunun 101 inci maddesinin başlığı “Piyasa bozucu eylemler, bilgi suistimali ve piyasa dolandırıcılığı incelemelerinde uygulanacak tedbirler” şeklinde değiştirilmiş, birinci fıkrasına “Kurul,” ibaresinden sonra gelmek üzere “104 üncü,” ibaresi ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) Bu Kanunun 104 üncü, 106 ncı ve 107 nci maddeleri uyarınca gerçekleştirilen inceleme ve denetimler kapsamında, Kurulca internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir.”

MADDE 11- 6362 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasına “bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan asgari miktardan az olmamak üzere” ibaresinden sonra gelmek üzere “aykırılık tarihinden önceki son” ibaresi ile fıkraya aşağıdaki cümle ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Tüzel kişiliğin niteliğine göre, brüt satış hasılatı ile vergi öncesi kârın belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Kurulca düzenlenir.”

“(9) Bu maddede ve Kanunun 104 üncü maddesinde belirtilen menfaat hesaplamalarında; kişinin menfaatin elde edilmesiyle bağlantılı işlemler ve faaliyetlerde ödediği komisyonlar, vergiler, kredi faizleri, danışmanlık ücretleri ve Kurulca benzer kapsamda olduğu değerlendirilen diğer maliyetler dikkate alınmaksızın ve elde edilen menfaatin nakde çevrilip çevrilmediğine bakılmaksızın hesaplama yapılır. Alım satım işlemleriyle ilgili olarak yapılacak menfaat hesaplamalarında dikkate alınacak fiyatlar, maliyet yöntemleri ile diğer hususlara ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.”

MADDE 12- 6362 sayılı Kanuna 109 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti

MADDE 109/A- (1) İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.”

MADDE 13- 6362 sayılı Kanuna 110 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlık hizmet sağlayıcılarda zimmet

MADDE 110/A- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcı görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiş olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları, sekiz yıldan on dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi kripto varlık hizmet sağlayıcının zararını tazmine mahkûm edilirler.

(2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi hâlinde faile on dört yıldan yirmi yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir. Ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz.

(3) Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilir. Bu fiilleri işleyenler hakkında on iki yıldan yirmi iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur; ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilir.

(4) Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir.

(5) Kovuşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların gönüllü olarak aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.

(6) Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların veya kripto varlıkların suçun işlendiği tarihteki değerinin azlığı nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir.

(7) Bu maddenin uygulanmasında kontrol, 5411 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan kontrolü ifade eder.”

MADDE 14- 6362 sayılı Kanuna 110 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlıklara ilişkin şahsi sorumluluk

MADDE 110/B- (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcının bu Kanunun 110/A maddesi kapsamında zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri, diğer mensupları, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilen tutardan öncelikli olarak karşılanmasını sağlamak amacıyla şahsi sorumlulukları yoluna gidilerek, Kurulun talebi üzerine doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilir. Bu karar ve işlemler, üçüncü kişilere menfaat temini amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden kişiler hakkında da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanır. Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müşterilerin zararlarının ödenmesinde kullanılır. Aktiflerden öncelikle müşteri zararları ödenir. Müşteri zararlarının tamamının karşılanamaması hâlinde garameten ödeme yapılır. Müşteri zararları tamamen karşılandıktan sonra artan kısım haklarında şahsi iflas kararı verilenlere iade edilir. Bu madde hükmüne göre iflası istenenler hakkında mahkemece 2004 sayılı Kanunun 257 nci ve izleyen maddeleri hükümleri uygulanır.”

MADDE 15- 6362 sayılı Kanuna 115 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulü

MADDE 115/A- (1) Bu Kanunun 110/A maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçtan dolayı soruşturma ve kovuşturmalar Kurulun yazılı bildirimi üzerine veya gecikmesinde sakınca görülen hâllerde resen Cumhuriyet savcılarınca yapılır ve Kurul haberdar edilir. Başvuru üzerine kamu davası açılması hâlinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneği Kurula tebliğ edilir ve Kurul aynı zamanda katılan sıfatını kazanır.

(2) Bu maddenin birinci fıkrası uyarınca başlatılan soruşturmalar neticesinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verilirse, bu karar ilgisine göre Kurula ve soruşturmanın tarafı ilgililere tebliğ edilir. Kurul ve ilgililer kendisine tebliğ edilen bu kararlara karşı 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa göre itiraza yetkilidir. Kamu davası açılması hâlinde, iddianamenin bir örneği Kurula tebliğ edilir.

(3) Bu Kanunda tanımlanan zimmet suçuna ait davalar, fiilin işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan (1) numaralı ağır ceza mahkemelerinde görülür. Gerekli görülen yerlerde Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulunca bu tür suçlara bakmak üzere o yerlerdeki diğer ağır ceza mahkemeleri de görevlendirilebilir.

(4) Bu Kanunun 110/A maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren suçların soruşturma ve kovuşturmalarında 5411 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinde yer alan hükümler tatbik olunur.

(5) Bu Kanunun 110/A maddesinde yazılı suçlardan dolayı mahkûm olanlar, Hazineye olan borçları ve tazminatları ödemediği veya bu borçlar ve tazminatlar malvarlıklarından tahsil olunamadığı sürece, bunlar hakkında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.

(6) Bu Kanunun 110/A maddesinde tanımlanan suç bakımından, 5271 sayılı Kanunun 128 inci maddesinde yer alan elkoyma ve 133 üncü maddesinde yer alan şirket yönetimi için kayyım tayini tedbirlerine ilişkin hükümler uygulanabilir.”

MADDE 16- 6362 sayılı Kanunun 130 uncu maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fikra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

“(5) Her yıl platformların bir önceki yıl faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde biri Kurul, yüzde biri de blokzincir ve ilgili bilişim teknolojilerinin geliştirilmesinde kullanılmak üzere TÜBİTAK bütçesine ilgili yılın mayıs ayı sonuna kadar ödenerek gelir olarak kaydedilir. Bu fıkraya göre yapılacak tahakkuk ve ödemelerle ilgili diğer esaslar Kurulca belirlenir.”

MADDE 17- 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 11- (1) Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula başvuruda bulunarak, Kanunun 35/B ve 35/C maddeleri hükümleri uyarınca çıkarılacak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarına veya müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan üç ay içinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorundadır. Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğü sonrasında faaliyete başlamak isteyenler faaliyetlerine başlamadan önce Kurula başvuruda bulunarak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarını beyan ederler. Bu fıkra kapsamında Kurula yapılan başvurular Kurul internet sitesinde ilan edilir. Tasfiye olacak kuruluşlar bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildirirler.

(2) Birinci fıkrada belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında Kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanabilir. Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin transfer taleplerinin yerine getirilmemesi 109/A maddesi kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturur. Bu transfer talepleriyle ilgili ortaya çıkacak uyuşmazlıklarda genel hükümler uygulanır.

(3) Bu Kanun uyarınca Kurulca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girdikten sonra, birinci fıkrada belirtilenler dışındaki kuruluşlar faaliyet izni almaksızın faaliyete başlayamaz, birinci fıkra kapsamında faaliyette bulunan kuruluşlar da ikincil düzenlemede belirtilecek süre içinde Kurula faaliyet izni başvurusunda bulunurlar. İkincil düzenlemelerin yayımlanmasıyla birlikte Kurul birinci fıkra kapsamında faaliyet gösteren kuruluşların yetkilendirilme işlemlerinin tamamlanması için bir süre belirleyerek, bu süre içinde yetki belgesi alamayan kuruluşların faaliyetlerini sonlandırmalarını isteyebilir. Kurul belirlediği süreleri uzatabilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında Kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanır.

(4) Yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcıları, Kanunun 99/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şekilde Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde sonlandırır.

(5) Müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkân veren Türkiye’de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetleri bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde sonlandırılır, faaliyetini sonlandırmayan ATM’ler mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafından kapatılır. Faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkân sağlayanlar hakkında Kanunun 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uygulanır.

(6) Bu Kanunun 130 uncu maddesi uyarınca platformların gelirleri üzerinden Kurul ve TÜBİTAK bütçesine gelir kaydedilmesi uygulamasına 2024 yılı gelirleri üzerinden 2025 yılında başlanır.

(7) Bu Kanunun 35/B ve 35/C maddeleri uyarınca çıkarılacak ikincil düzenlemeler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yürürlüğe konulur.”

MADDE 18- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 19- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür. 1/7/2024

Vergi Takvimi – Temmuz 2024

Kaynak: GİB

Mevzuatın Adı: Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

29 Haziran 2024 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32587

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

MADDE 1- 7/4/2004 tarihli ve 25426 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin ikinci cümlesinde yer alan “ve sağlık hizmeti” ibaresi “, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “ve sağlık hizmeti” ibaresi “, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında” şeklinde, (a) bendinde yer alan “Turizm hizmet yürütülen işler” ibaresi “Turizm hizmeti kapsamında yürütülen işler” şeklinde, (b) bendinde yer alan “Özel güvenlik hizmeti yürütülen işler” ibaresi “Özel güvenlik hizmeti kapsamında yürütülen işler” şeklinde, (c) bendinde yer alan “Sağlık hizmet yürütülen işler” ibaresi “Sağlık hizmeti kapsamında yürütülen işler” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.

“ç) Petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen işler; 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu uyarınca petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri yürütülen işyerlerinde,”

MADDE 3- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

Kooperatiflerin Desteklenmesi Programına (KOOP-DES) Yönelik Başvuru Duyurusu

Kooperatif ve üst kuruluşlarının üretim ve istihdama katkısı olacak yatırım projelerinin desteklenmesi, faaliyetlerinde etkinlik ve verimliliğin sağlanması, teknoloji ve yeni üretim tekniklerinden yararlanmalarına katkıda bulunulması ve bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleri ile ekonomiye kazandırılması amacıyla Bakanlığımızca hazırlanan Kooperatifçilik Proje Destek Yönetmeliği 30.07.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, 06.03.2020 tarihli Resmi Gazetede de Yönetmelikte bazı değişiklikler yapılmıştır.

Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı kapsamında kooperatiflere finansman desteği sağlanacaktır. Bu kapsamda söz konusu programa ilişkin gerekli açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

Kimler Başvurabilir?

Programa, kuruluş, işleyiş ve denetimleri Ticaret Bakanlığınca gerçekleştirilen kooperatifler ve üst kuruluşları başvurabilecektir. Ancak, ortaklarının çoğunluğunu kadınların oluşturduğu ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden kooperatifler, ortaklarının çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu kooperatifler, ortaklarının çoğunluğunu engellilerin oluşturduğu kooperatifler, üretim ve pazarlama faaliyetinde bulunan kooperatifler, tarım satış kooperatifleri, sanat kooperatifleri ve yenilikçilik alanında faaliyet gösteren kooperatifler ile bunların üst kuruluşlarının başvuruları öncelikli olarak desteklenecektir.
Başvuru sahibi kooperatif ve üst kuruluşlarının; ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve aynı proje konusunda başka bir kamusal kaynaktan destek almamış olmaları ile projelerinin; üretim ve istihdama katkısının bulunması, sürdürülebilirliği, piyasa araştırmasına dayandırılması ve kooperatifin faaliyet konularına uygunluğu aranacaktır.

Başvuru Tarihleri

Başvurular 1 Temmuz 2024 – 31 Temmuz 2024  tarihleri arasında Ticaret İl Müdürlüklerine yapılacaktır. Son başvuru tarihinden sonra ulaşan başvurular değerlendirmeye alınmayacaktır.

Desteklenecek Proje Konuları

Program kapsamında kooperatiflerin, üretim ve istihdama katkısı olacak projelerine ilişkin olarak;

1. Makine ve/veya ekipman ile ilgili mal alımlarına,
2. Ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımlarına,
3. Ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasına ilişkin sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımlarına,
4. Projelerine ilişkin nitelikli personel istihdamlarına,

destek verilecektir.

Destek Miktarı
Kooperatif ve üst kuruluşlarının sunacakları proje başvurularında hibeye esas proje tutarı azami sınırı;

• Mal alımlarında 400.000 Türk Lirasını,
• Hizmet alımlarında 60.000 Türk Lirasını,
• Nitelikli personel istihdamında yıllık bir personel için 204.000 TL’yi, iki personel için toplam 408.000 TL’yi

geçemeyecektir.

Destek Oranı

Üst sınırlar içerisinde proje tutarlarının;

• Kalkınmada öncelikli yörelerde % 75’i, diğer bölgelerde % 50’si,
• Kalkınmada öncelikli yöre şartı aranmaksızın ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerde %75’i,

Ticaret Bakanlığınca karşılanabilecektir. Proje tutarlarının kalan kısmı ise proje yürütücüsü kooperatif tarafından karşılanacaktır.

Başvuru Yöntemi ve İstenilecek Belgeler

Kooperatifler tarafından proje konularına göre eksiksiz olarak doldurulan Proje Başvuru Formu, proje konusuna göre belirtilen belgeler ile birlikte kooperatif merkezinin bulunduğu Ticaret İl Müdürlüğüne teslim edilecektir.

1. Kooperatiflerin makine ve/veya ekipman ile ilgili mal alımı başvurularında aşağıdaki belgeler aranacaktır:  

1. Makine ve/veya ekipman alımı başvurusu için Proje Başvuru Formu (Ek 1),
2. Kooperatifin makine ve/veya ekipman alımı başvurusu için aldığı yetkili organ kararı,
3. İmzaya yetkili yönetim kurulu üyelerinin imza sirküleri,
4. Kooperatif yönetim ve denetim kurulu üyeleri hakkında adli sicil belgesi,
5. Kooperatifin en son yaptığı genel kurula sunduğu bilanço,
6. Başvuru tarihi itibariyle son yapılan genel kurulda kullanılan ve en az iki yönetim kurulu üyesi tarafından imzalanmış hazirun listesi,
7. Satın alınacak makine ve/veya ekipmana ait Teknik Şartname ve gerekli ise İdari Şartname,
8. Piyasa fiyat araştırması sonucu alınan fiyat teklifleri veya proforma fatura,
9. Kooperatifin ve teklif alınan yüklenicilerin vergi ve SGK borçlarının olmadığına ilişkin belge, (Doğrudan alım yöntemi ile alımlarda daha sonraki aşama olan ödeme talep formu ekinde sunulacaktır.)
10. Ortaklarının cinsiyet dağılımı ile ilgili taahhütname, (Taahhütname 1)
11. Başvurulan proje konusunda kooperatifin diğer kamusal desteklerden yararlanmadığına ilişkin taahhütname (Taahhütname 2)

DİKKAT:

• Makine ve/veya ekipman ile yatırım malı desteğine ilişkin satın alma yöntemi:

Mal alımlarının 300.000 TL ve altında olduğu durumlarda, kooperatifler doğrudan temin usulü izleyerek yüklenicilerden teklifler alır ve Proje Başvuru Formunu doldurur. Kooperatifler, hibe sözleşmesi imzalandıktan sonra teklif aldıkları yüklenicilerden uygun olanı ile alım sözleşmesi imzalar.
Mal alımlarının 300.000 TL’nin üstünde olduğu durumlarda; pazarlık usulü izlenerek alımlar yapılır.

2. Ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımı başvurularında aşağıdaki belgeler aranacaktır:

1. Yatırım malları alımı başvurusu için Proje Başvuru Formu (Ek 2),
2. Kooperatifin yatırım malları alımı başvurusu için aldığı yetkili organ kararı,
3. İmzaya yetkili yönetim kurulu üyelerinin imza sirküleri,
4. Kooperatif yönetim ve denetim kurulu üyeleri hakkında adli sicil belgesi,
5. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl/İlçe Müdürlüğüne Özel Kreş, Gündüz Bakımevi, Özel Çocuk Kulübü, Yaşlı ve Engelli Bakım Merkezleri açma izni başvurulduğuna ilişkin belge,
6. Kooperatifin en son yaptığı genel kurula sunduğu bilanço,
7. Başvuru tarihi itibariyle son yapılan genel kurulda kullanılan ve en az iki yönetim kurulu üyesi tarafından imzalanmış hazirun listesi,
8. Satın alınacak yatırım mallarına ait Teknik Şartname ve gerekli ise İdari Şartname,
9. Piyasa fiyat araştırması sonucu alınan fiyat teklifleri veya proforma fatura,
10. Kooperatifin ve teklif alınan yüklenicilerin vergi ve SGK borçlarının olmadığına ilişkin belge, (Doğrudan alım yöntemi ile alımlarda daha sonraki aşama olan ödeme talep formu ekinde sunulacaktır.)
11. Ortaklarının cinsiyet dağılımı ile ilgili taahhütname (Taahhütname 1).
12. Başvurulan proje konusunda kooperatifin diğer kamusal desteklerden yararlanmadığına ilişkin taahhütname (Taahhütname 2).

3. Kooperatiflerin ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasına ilişkin sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımları başvurularında aşağıdaki belgeler aranacaktır:

1. Hizmet alımları başvurusu için Proje Başvuru Formu (Ek 3),
2. Kooperatifin hizmet desteği başvuru için aldığı yetkili organ kararı,
3. İmzaya yetkili yönetim kurulu üyelerinin imza sirküleri,
4. Kooperatif yönetim ve denetim kurulu üyeleri hakkında adli sicil belgesi,
5. Kooperatifin en son yaptığı genel kurula sunduğu bilanço,
6. Başvuru tarihi itibariyle son yapılan genel kurulda kullanılan ve en az iki yönetim kurulu üyesi tarafından imzalanmış hazirun listesi,
7. Gerekli ise satın alınacak hizmete ait Teknik Şartname ve İdari Şartname,
8. Piyasa fiyat araştırması sonucu alınan fiyat teklifleri veya proforma fatura,
9. Ortaklarının cinsiyet dağılımı ile ilgili taahhütname (Taahhütname 1)
10. Başvurulan proje konusunda kooperatifin diğer kamusal desteklerden yararlanmadığına ilişkin taahhütname (Taahhütname 2).

4. Kooperatiflerin makine ve/veya ekipman ile ilgili mal alımları ile ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımı konularında Program kapsamında destek alan kooperatiflerin bu projelerine ilişkin nitelikli personel istihdam desteği başvurularında aşağıdaki belgeler aranacaktır:

1. Nitelikli personel istihdam desteği başvurusu için Proje Başvuru Formu (Ek 4),
2. Kooperatifin nitelikli personel istihdam desteği almasına yönelik yetkili organ kararı,
3. İmzaya yetkili yönetim kurulu üyelerinin imza sirküleri,
4. İstihdam edilecek kişilerin eğitim durumlarını gösterir, diploma veya çıkış belgesinin aslı veya noter onaylı örneği,
5. Makine ve/veya ekipmanın kullanımı konusunda kooperatifin destek alarak istihdam edeceği personelin niteliklerine uygun çalışanı olmadığına dair taahhütname (Taahhütname 3)
6. Başvurulan proje konusunda kooperatifin diğer kamusal desteklerden yararlanmadığına ilişkin taahhütname (Taahhütname 2)
7. Kooperatife ait son 4 aylık SGK Sigortalı Hizmet Listesi (Yeni kurulmuş işletmelerden istenmez),
8. İstihdam edilecek personele ait adli sicil belgesi.

DİKKAT:

• Nitelikli personel istihdam desteği;
• Makine ve/veya ekipman ile ilgili mal alımları ve
• Ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımları

konularında Program kapsamında destek alan kooperatiflere verilir.

• Son iki yıl içerisinde mal ve/veya yatırım malı alımı proje konularından hibe desteği alan kooperatifler de nitelikli personel istihdam desteği için başvuruda bulunabilirler.

Başvuruların Değerlendirilmesi

KOOP-DES Uygulama ve Değerlendirme Kılavuzunda belirtilen puanlama cetveline tabi tutulan proje başvuruları, İl Proje Yürütme Biriminin teklifi, İl Proje Komisyonunun olumlu görüşü üzerine Merkez Proje Komisyonunca değerlendirilerek karara bağlanacaktır.
Proje başvuruları ilgili mevzuat hükümlerine göre değerlendirilecektir. Eksik ve hatalı belge içeren başvurular, eksikliklerin ve hataların giderilmesi amacıyla Kılavuzda belirtilen esaslara göre İl Müdürlüğünce kooperatiflere iade edilecektir.
Bütçe imkânları nedeniyle desteklenmesine ilişkin karar alınamayan projeler hariç olmak üzere, Merkez Proje Komisyonunca kabul edilmeyen projeler tekrar değerlendirmeye alınmayacaktır.

Başvuru Sonuçları

Hibe desteği verilmesi kabul edilen projeler, Bakanlık internet sayfasından (www.ticaret.gov.tr, www.esnafkoop.ticaret.gov.tr) duyurulacak ve kooperatifler, kararlar hakkında Ticaret İl Müdürlükleri aracılığıyla bilgilendirilecektir.

Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı

Mevzuatın Adı: Yer Altı Maden İşletmelerinde Meydana Gelen Maliyet Artışlarının Karşılanması Amacıyla Destek Verilmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 8652)

Cumhurbaşkanı Kararı

Karar Sayısı: 8652

Ekli “Yer Altı Maden İşletmelerinde Meydana Gelen Maliyet Artışlarının Karşılanması Amacıyla Destek Verilmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulmasına, 3213 sayılı Maden Kanununun geçici 29 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir.

27 Haziran 2024

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

YER ALTI MADEN İŞLETMELERİNDE MEYDANA GELEN MALİYET ARTIŞLARININ KARŞILANMASI AMACIYLA DESTEK VERİLMESİNE İLİŞKİN KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KARAR

MADDE 1– 24/3/2020 tarihli ve 2282 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Yer Altı Maden İşletmelerinde Meydana Gelen Maliyet Artışlarının Karşılanması Amacıyla Destek Verilmesine İlişkin Kararın 5 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(2) Bu madde kapsamında yer altında çalışan işçi başına işverene verilecek destek miktarı; Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından ilgili yıl için belirlenen brüt asgari ücretin işverene maliyetinin 2024 yılı için %80’ini, 2025 yılı için %50’sini ve 2026 yılı için %25’ini geçemez.”

MADDE 2– Aynı Kararın 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “31/12/2023” ibareleri “31/12/2026” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 3– Aynı Kararın 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “31/12/2023” ibaresi “31/12/2026” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “31/12/2023” ibareleri “31/12/2026” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 4– Bu Karar 1/1/2024 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5– Bu Karar hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.

Mali Tatil 2-20 Temmuz 2024 Tarihleri Arasında Uygulanıyor

ÖZET

5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre meslek mensuplarına ve yükümlülere kolaylıklar getiren “Mali Tatil” uygulaması, bu yıl 2 Temmuz 2024 günü başlayıp 20 Temmuz 2024 günü sona erecektir.

2024 yılı için;

— Beyan süresi 2-20 Temmuz 2024 tarihleri arasında olan vergilere ilişkin beyannamelerin verilme süresi 29 Temmuz 2024 Pazartesi bu beyannamelere göre tahakkuk eden vergilerin ödeme süresi 30 Temmuz 2024 Salı günü,

— Beyan süresinin son günü 20 Temmuz 2024 gününü izleyen tarihten itibaren beşinci günü mesai saati bitimine kadar olan vergilere ilişkin beyannamelerin verilme süresi 25 Temmuz 2024 Perşembe, bu beyannamelere göre tahakkuk eden vergilerin ödeme süresi 26 Temmuz 2024 Cuma günü, mesai saati bitimi olacaktır.

1) Haziran 2024 dönemine ait vergi sorumlularının tevkif ettikleri katma değer vergisinin beyan süresi 25 Temmuz 2024 ve ödenme süresi 26 Temmuz 2024’tür.

2) Haziran 2024 dönemine ilişkin Konaklama, Damga ve Muhtasar ve Hizmet Prim Beyannamelerinin verilme ve tahakkuk eden vergilerinin ödenmesinin son günü 26 Temmuz 2024 Cuma günüdür.

3) Gelir İdaresi Başkanlığınca 149 No’lu VUK Sirküleri ile yapılan düzenleme ile Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin verilme ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri, ilgili vergilendirme dönemini takip eden ayın 28 inci günü olarak belirlenmiştir. Buna göre Haziran 2024 Dönemine Ait Katma Değer Vergisinin Beyan ve Ödeme süresi 29 Temmuz 2024’tür.

4) Konaklama, Damga, Muhtasar ve Hizmet Prim ile KDV Beyannamelerinin verilme süresi mali tatil dolayısıyla değişmemektedir.

5) 543 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılan düzenlemeyle Ocak 2023 döneminden itibaren Ba Bs Bildirim verme yükümlülüğü bulunan ancak tüm alış ve/veya satışları 5.000 TL’nin altında kalan veya elektronik belge olarak düzenlenen belgelerden oluşan mükelleflerin, ilgili dönem Form Ba ve/veya Form Bs bildirimlerini verme zorunlulukları kaldırılmıştı. Bu mükellefler dışındaki mükelleflerin Haziran 2024 dönemine ilişkin Ba ve Bs Formlarının verilme tarihi 31 Temmuz 2024 Çarşamba günüdür.

Özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ile gümrük idareleri, il özel idareleri ve belediyeler tarafından tarh ve/veya tahsil edilen vergi, resim ve harçlarla ilgili olarak malî tatil düzenlemeleri uygulanmamaktadır.

Vergilendirme süreci ile ilgili bir işlemden kaynaklı vergi mahkemesinde davanın açılmasının son günü mali tatile ve/veya adli tatile denk geliyor ise dava açma süresinin son günü 7 Eylül günü mesai saati bitimine kadar uzadığından, 2024 yılında bu süre 7 Eylül 2024 (Hafta sonu tatiline denk gelmesi nedeniyle 9 Eylül 2024) günü sona ermektedir.

Diğer taraftan, mali tatil sadece dava açma süresini uzatmakta, istinaf ve temyiz başvurularını etkilememektedir.

3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan meslek mensuplarının, 1-20 Temmuz günleri arasında mer’i mevzuata göre yapmaları gereken bazı vergi ve sosyal güvenlik işlemelerini 20 Temmuz tarihinden sonraya erteleyerek meslek mensupları ve yükümlülere kolaylıklar getiren 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun, 28/03/2007 tarihli ve 26476 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Yasanın 1’inci maddesine göre, her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanmakta, Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde ise, mali tatil, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlamaktadır.

Bu düzenlemelere göre, 2024 yılında mali tatil 2 Temmuz 2024 günü başlayıp 20 Temmuz 2024 günü sona erecektir.

Tamamı İçin Tıklayınız

Vergi mükelleflerine, bağlı oldukları Vergi Dairesi Müdürlükleri tarafından son zamanlarda gönderilen yazılarla vergi idaresinin bilgi sistemlerinde yer alan bilgiler çerçevesinde, süresinde e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçilmemiş olduğunun değerlendirildiği ve bu nedenle ilgili uygulamalara süresinde dahil olunmaması nedeniyle mükelleflere özel usulsüzlük cezalarının kesileceği yönünde bildirimlerde bulunulmaktadır.

Birliğimize bu kapsamda Serbest Muhasebeci Mali Müşavir meslek mensuplarımız tarafından yoğun olarak iletilen, soru, talep ve mükelleflerin durumları hakkındaki hususlar dikkate alınarak aşağıdaki açıklamalarımızın yapılması ihtiyacı hasıl olmuştur.

Bilindiği üzere, e-Belge uygulamalarına geçiş zorunluluğu 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmektedir.

İlgili Tebliğin güncel haline;

https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/tebligler/Guncel Sekli ile 509 Sira No’lu VUK Genel Tebligi.pdf

linkinden erişilebilmektedir.

İlgili Genel Tebliğde her bir e-Belge türü için hangi mükelleflerin hangi tarihlerde e-Belge uygulamasına zorunlu geçiş kapsamında gerekli başvuru işlemlerini yaparak geçmesi gerektiği hakkında detaylı açıklamalar yapılmıştır.

Bu açıklamalara bakıldığında, e-Belge uygulamalarına geçiş zorunluluğu getirilen mükellef gruplarından bazı mükellef gruplarının ciro büyüklüğüne bağlı olarak, bazı mükellef gruplarının cirodan bağımsız olarak sadece faaliyette bulunduğu iş alanına bağlı olarak, bazı mükellef gruplarında ise hem ciro hem de iş alanının birlikte dikkate alınmasına bağlı olarak e-Belge uygulamalarına geçiş zorunluluğunun getirildiği ve ilgili Genel Tebliğde belirtilen tarihler dikkate alınarak e-Belge uygulamalarına gerekli hazırlıkları yapılarak zorunluluk kapsamında geçilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu yönüyle bakıldığında;

e-Fatura uygulamasına (ve doğal olarak e-Arşiv Fatura uygulamasına) ve bunun da sonucu olarak (e-Fatura uygulamasına zorunlu olarak geçmesi gereken mükellefler bakımından) e-Defter uygulamasına zorunlu olarak geçmesi gereken mükellef grupları 509 Sıra No.lu Tebliğin ilgili düzenlemeleri dikkate alındığında Ek-1 de yer verilen özet tablodaki özetlenmiştir.

Getirilen bu zorunluluklar gereğince, işletmelerin ilgili yıllar ciroları (brüt satış hasılatı veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) veya faaliyet alanları birlikte değerlendirilmesi; e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter Uygulamalarına geçiş zorunluluğunun başlangıcının belirlenmesi ve buna bağlı olarak yükümlülüklerin yerine getirilmesi gereken tarihlerin belirlenmesi bakımından büyük önem arz etmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı, çeşitli kurum ve kuruluşlardan (e-Ticaret platformları vb. dahil) temin ettiği bilgiler ile mükellefiyete ilişkin sicil, bildirim, beyan vb. diğer iç kaynakları yoluyla oluşturduğu verileri dikkate alıp gerekli analizleri yaparak hangi mükelleflerin hangi tarihten itibaren e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamasına geçmesi gerektiğine ilişkin değerlendirmelerini mükelleflere yazılı olarak bildirmekte ve süresinde geçmemiş gözüken mükellefler için cezai işlemler uygulamaktadır.

Bu analiz çalışmalarını yaparken kullanılan önemli bir veri de işletmelerin faaliyet alanlarını gösteren ve sicil kayıtlarında yer alan NACE KODLARI’dır. Her bir mükellefin NACE kodunun, güncel, doğru ve gerçek(fiili) faaliyet alanına uygun olması; hem vergi idaresince mükellefin e-Belge ve e-Defter uygulamalarına geçiş yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin tespitine yönelik yapacağı çalışmalarda hem de işletmelere ilişkin oluşturulacak istatistiki çalışmalarda önem arz etmektedir.

a) NACE KODLARININ FİİLEN FAALİYETTE BULUNAN İŞ KONUSU ARASINDA YER ALMAMASI: Vergi idaresi sistemlerinde yer alan NACE KODLARININ mükellefin sicil bilgilerinden araştırılması (Dijital Vergi Dairesi Uygulamasından kontrol edilebilir), bu NACE kodları arasında kendilerine e-Belge uygulamalarına geçiş zorunluluğu getirilen faaliyet türlerinin (Ek-1 deki tabloda detaylı belirtilmektedir) yer alıp almadığı tetkik edilerek, fiilen bu NACE kodlarından faaliyette bulunmadığı tespit edilen mükelleflere ilişkin olarak, bağlı oldukları vergi dairelerine tevsik edici bilgi ve belgeleri ile başvurarak NACE kodlarının güncellenmesi ve yazılı bildirimlerin ( veya cezai işlemlerin) dayanağı fiilen faaliyette bulunulmayan NACE kodundaki faaliyetten kaynaklanıyorsa; konuya ilişkin yazılı itirazlarının vergi dairelerine yapılarak cezai işlemlerin düzeltilmesinin talep edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

c) GAYRİMENKUL VE/VEYA MOTORLU TAŞIT İNŞA, İMAL, ALIM-SATIM VEYA KİRALAMA VEYA BUNLARA ARACILIK İŞLEMLERİNİN OLMAMASI VEYA OLMAKLA BİRLİKTE İLGİLİ YIL CİROSU AŞILMAMASI: Vergi idaresi sistemlerinde yer alan bilgilerde, mükellefin gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt inşa, imal, alım-satım veya kiralama veya bunlara aracılık işlemlerinin olduğu ve ilgili yıl cirosu aşılmış olduğu değerlendirmeleri ile kendilerine yazılı bildirim (cezai işlem) yapılmış olanlar, bu durumlarının aksi yönde (belirtilen faaliyetlerinin hiç olmadığı ve/veya olsa dahi ilgili yıl cirolarının tebliğde belirtilen tutarları aşmadığı hakkında) durumlarını tevsik edebilmeleri halinde bu tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte bağlı oldukları vergi dairelerine başvurarak yazılı itirazlarının vergi dairelerine yapılarak cezai işlemlerin düzeltilmesinin talep edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

d) ZORUNLULUK ŞARTLARI OLUŞTUĞU HALDE SÜRESİNDE E-BELGE VE E-DEFTER UYGULAMASINA BAŞVURULMAMIŞ OLMASI: Vergi dairesi tarafindan yapılan yazılı bildirimde, Tebliğde belirtilen niteliklere (faaliyet türü ve/veya ciro birlikte veya ayrı ayrı) haiz olduğu halde süresinde e-Belge ve e-Defter uygulamalarına dahil olmayan mükelleflere ilişkin olarak, yazılı bildirimde verilen bir süre olması halinde bu süre içinde gerekli hazırlıkların (e-İmza / Mali Mühür temini) yapılarak e-Belge ve e-Defter uygulamalarına başvuru yapılması, artırımlı cezai işlemlerin yapılmaması ve düzenlenen belgeler ile tutulan defterlerin sıhhati (geçerliliği) bakımından, yükümlülük şartlarının oluştuğu zamana göre aşağıdaki şekilde işlemlerin yürütülmesi tavsiye edilmektedir.

Tebligatta belirtilen geçmiş dönem faaliyetlerine göre e-fatura/e-defter geçiş zorunluluğu şartları oluşmuş ise;

– Özel Usulsüzlük cezalarını indirim başvurusu yapılarak indirimli olarak ödenmesi,

– Gerçek kişilerde e-imza veya mali mühür, tüzel kişilerde mali mühür temin edilmesi,

– Mükellefin e-Fatura uygulamasına ilişkin kaydının belirlenen 15 günlük süre içerisinde yapılması,

– Mükellefin e-Defter başvurusunun izleyen ay başından (01/07/2024) başlamak üzere yapılması (tebliğde başkanlık tarafından resen belirtilse de)

– 30/06/2024 tarihine kadar defterlerin kâğıt ortamında tutulması, temmuz ayı sonuna kadar kâğıt ortamında tutulan yevmiye defterinin kapanış tasdikinin yapılması, 01/07/2024 tarihinden itibaren elektronik defter olarak tutulması, gerekmektedir.

II- 2023 YILINDA OLUŞMUŞ OLAN CİOR ŞARTINDAN DOLAYI E-FATURA/E-DEFTER ZORUNLU GEÇİŞTE YAPILMASI GEREKENLER

2023 yılında e-Fatura uygulamasına ait zorunlu geçiş koşullarından ciro koşulunun sağlanmış olmasından (önceki yıllarda şartların sağlanmadığı varsayımı altında) dolayı e-Fatura uygulamasına geçişin yapılmaması nedeniyle cezai işlem söz konusu ise, 2023 yılı cirosu 3 Milyon TL yi aşanlar açısından e-Fatura uygulamasına zorunlu geçiş tarihi 1.7.2024 olduğundan bu cezai işleme tevsik edici bilgi ve belgelerle itiraz edilebileceği değerlendirilmekte ancak e-Fatura uygulamasına geçiş için gerekli başvuru işlemlerinin 1.7.2024 tarihinden önce yapılması gereği ceza işlemlerin uygulanmaması bakımından önem arz etmektedir. Bu çerçevede, belirtilen durumda olan mükelleflere (e-Fatura uygulamasını 1.7.2024 te geçmesi gerekenlere) ilişkin olarak;

– Mükellefin e-Fatura Kaydının 1/7/2024 tarihine kadar tamamlanması ve bu tarihten sonra e-Fatura sistemine kayıtlı hale getirilmesi,

– Bu mükellefler için e-Deftere zorunlu geçiş tarihinin 1/1/2025 olması nedeniyle bu tarih başvuruda başlangıç tarihi olarak bildirilerek e-Defter uygulamasına geçişin yapılması (zorunluluk tarihi 1.1.2025 olmakla birlikte, 2024 yılı içinde de e-Defter uygulamasına isteğe bağlı olarak geçilebileceği), e-Defter e geçiş öncesi aylara ilişkin defterlerin ise kağıt ortamda tutulmaya devam edilmesi ve kağıt defterlerin kapanış tasdiklerinin bir ay içinde yaptırılması önem arz ettiği değerlendirilmektir.

III- İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLER (DEFTER BEYAN SİSTEMİ) E-BELGE VE E-DEFTER UYGULAMASINA GEÇİŞ ZORUNLULUKLARI İLE İLGİLİ YAPILMASI GEREKENLER

Defter beyan sisteminde yer alan işletmeler açısından,

-2023 Brüt satış hasılatı 500 Bin TL’yi geçen; kendi internet siteleri veya aracı hizmet sağlayıcılarının platformları üzerinden e-Ticaret yapanlar ile gayrimenkul inşa, alım, satım, motorlu taşıtlar ticareti vb. özel olarak belirlenen faaliyetleri yürütenlerin, 01/07/2024 tarihine kadar e-Fatura sistemine kaydolması zorunlu olup bu tarihten önce e-İmza veya Mali Mühür, ivedilikle temin edilmesi ve e-Fatura uygulamasına kaydın 1/7/2024 tarihine kadar tamamlanması ve bu tarihten sonra e-Fatura sistemine kayıtlı hale getirilmesi gerekmektedir.

-Vergi Mükellefi 2.sınıf tüccar olarak defter beyan sisteminde kaldığı sürece (bilanço esasına geçmediği sürece) e-defter geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır. Eğer ilerleyen yıllarda bilanço esasına geçiş yapılır ise bilançoya geçtiği dönem itibariyle e-Defter uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

e) E-DEFTER UYGULAMASINA GEÇİŞ TARİHİ VE KAĞIT TUTULAN DEFTERLERİN DURUMU:

e-Defter uygulamasında başvuru tarihini izleyen ayın başından itibaren e-Deftere geçiş mümkün bulunduğundan, başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar olan dönemlere ait defterlerin genel esaslar çerçevesinde noter tasdikli kağıt ortamda tutulması, bu defterlerin e-Deftere geçiş tarihinden itibaren bir ay içinde kapanış tasdiklerinin yaptırılması, e-Defter uygulamasına geçildiği tarihin başlangıcından itibaren de defterlerin elektronik ortamda e-Defter olarak tutulması cezai işlemlerin yapılmaması ve tutulan defterlerin sıhhati (geçerliliği) bakımından önem arz etmektedir. Kendisine e-defter tutulma zorunluluğu getirildiği halde gerekli başvuruyu yapmayan veya başvuru yapılmasına rağmen e-Defter uygulamasına kaydolunan tarihten sonra tutulan kağıt defterler hukuken geçersiz olacağı değerlendirilmektedir.

22.05.2024 tarihinde yayınlanan e-Defter Tebliğine (4 Sıra No.lu) göre, Tebliğin yayınlandığı tarihten itibaren kendilerine e-defter tutma zorunluluk getirilen mükelleflerin zorunluluklarının başladığı tarihten itibaren kâğıt ortamda tuttukları defterler hukuken geçersiz olacağından, zorunlulukların başladığı tarihten önce e-Defter uygulamasına ilişkin başvuru işlemlerinin tamamlanması ve zorunluluk başlangıcından itibaren defterlerin elektronik ortamda e-Defter olarak tutulması cezai işlemlerin yapılmaması ve tutulan defterlerin sıhhati (geçerliliği) bakımından önem arz etmektedir.

Kaynak: GİB

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına İlişkin 2024/3 Genelge

7464 sayılı Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun uygulanmasına ilişkin 10.06.2024 tarihli ve 2024/3 sıra sayılı Genelge

T.C.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü

Sayı : E-29753132-010.06.02-5256985

Tarih: 10.06.2024

Konu : Genelge

GENELGE

2024/3

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununda yapılan düzenlemeyle konaklama tesislerinin faaliyette bulunabilmeleri için Bakanlığımızdan turizm işletme belgesi veya basit konaklama turizm işletmesi belgesi alma zorunluluğu getirilmiş, 7464 sayılı Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile de konutların yerli veya yabancı kişilere tek seferde yüz gün veya yüz günden daha kısa süreyle turizm amaçlı kiralanmalarında Bakanlığımızdan izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir.

7464 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile izin belgesi olmaksızın faaliyette bulunanlara ve izinsiz kiralama faaliyetlerinin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcılara yönelik idari yaptırımlara yer verilmiştir.

a) Konaklama tesisinin/konutun adres bilgilerini,

b) Hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilere ait ad soyad/unvan, adres ve  iletişim bilgilerini,

c) İzin belgesi/turizm işletmesi belgesi/basit konaklama turizm işletmesi belgesi numarasını,

ç) Bakanlık tarafından belirlenecek diğer bilgileri,

Bakanlığa aylık olarak bildirilmekle yükümlüdür. Bir aya ait bilgiler, takip eden ayın 10. günü saat 23.59’a kadar “konutbelgelendirme@ktb.gov.tr” adresine excel tablosu olarak gönderilecektir. İlan verenin belge sahibinin ticari temsilcisi olması sebebiyle kiralamaya aracılık etmesi bilgi verme yükümlülüğünü etkilemeyecektir.

Ayrıca, il kültür ve turizm müdürlüklerince;

a) İzinsiz kiralama faaliyetlerinin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkân sağlandığı tespit edilen aracı hizmet sağlayıcılarına ilişkin bilgilerin ivedilikle Bakanlığımıza “konutbelgelendirme@ktb.gov.tr” adresi üzerinden bildirilmesi,

b) İzinsiz kiralama faaliyeti yürütüldüğü veya 7464 sayılı Kanun hükümlerine aykırı şekilde kiralama yapıldığının tespit edilmesi halinde, bu faaliyeti yapanlar hakkında, ivedilikle 7464 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik uyarınca idari yaptırım uygulanması,

c) Kolluk kuvvetleri veya ilgili kamu idarelerince izinsiz kiralama faaliyeti yürütüldüğü veya 7464 sayılı Kanun ile Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik hükümleri ve bu Genelgeye aykırı şekilde kiralama yapıldığının tespit edilmesi halinde, bu tespitlere dayanılarak ivedilikle işlem tesis edilmesi,

gerekmekte olup, aksi taktirde sorumluluğun Valiliklerde olacağı hususu göz önünde bulundurulmalıdır.

Bilgilerini ve bu Genelgede belirtilen esaslara azami hassasiyet gösterilerek uygulamaya yön verilmesi hususunda gereğini rica ederim.

Mehmet Nuri ERSOY

Bakan